In Memoriam Nikolaus Harnoncourt (1929-2016)

Met het overlijden van Harnoncourt is ons een van de meest toonaangevende persoonlijkheden van de klassieke muziek in de 20^e eeuw ontvallen, als uitvoerende én als denker.

In zijn handen klonk elk muziekstuk als nieuw en hij dwong met ongerepte oren te luisteren.

Mischa Spel schrijft in het NRC:

‘Musik als Klangrede heet, niet toevallig, Harnoncourts handboek over uitvoeringspraktijk en Töne sind höhere Worte een bundel gesprekken over romantische muziek. „Toen ik zelf nog orkestmusicus was, inspireerden me vooral de dirigenten die geïnteresseerd waren in de boodschap van de muziek”, zei hij daarover in 2012 in een groot interview in deze krant. ,,Dat waren er zeer weinig. De meesten legden uit wat mooi was, hoe we moesten spelen, niet wat de muziek vertelde. Zij die daar wel een mening over hadden, werden mijn leraren. Nee, ik noem geen namen. Ik ben al oud, zul je net zien dat ik de belangrijkste vergeet.” ‘

Hij is, samen met Gustav Leonhardt en Frans Brüggen, een van de drie giganten van de vernieuwing van de uitvoeringspraktijk als het gaat om het repertoire van 18^e eeuw maar ook – direct of indirect – van de interpretatie van muziek in het algemeen.

Wie dit proces van dichtbij heeft meegemaakt en de stappen van dit trio nauwgezet gevolgd heeft, wie zich liet inspireren door hun analytische benadering van de muziek en van alle mogelijke bronnen, wie de verwondering heeft ondervonden van de ontdekking van onverwachte elementen in alom bekende stukken, wie sinds hun experimentele begin zich met context, betrouwbaarheid van manuscript of uitgave, klank, frasering, articulatie, tempo, dynamiek en nog veel meer kritisch heeft leren omgaan, wie hun uitvoeringen vaak bijgewoond heeft, rouwt deze dagen.

Een briljante generatie musici is met Harnoncourt ten einde gekomen.

Fluit & Helden, Fluit & Varia
Tags Inspiratie, Intellect en emotie, Interpretatie, Nikolaus Harnoncourt Uitvoeringspraktijk