Peter-Lukas Graf

Ik zou een jaar of vijftien zijn geweest toen ik voor het eerst een concert van Graf bijwoonde. Het was in Buenos Aires in een serie lunchconcerten van het Argentijnse Mozarteum. Hij speelde toen Schubert variaties, Pièce van Ibert en de Ballade van Martin, als ik het me goed herinner.

Graf vond ik toen een ongelooflijke knap fluitist, met een prachtige toon en een indrukwekkende instrumentale beheersing. Binnen het panorama van de fluit in die tijd die praktisch in beslag werd genomen door Jean Pierre Rampal (met alle respect voor deze grote meester), werd Graf een ster aan het firmament die ik graag wilde blijven volgen.

In daaropvolgende bezoeken naar Buenos Aires, ben ik met hem in contact gekomen. In het bijzonder in de tijd dat hij het orkest van het Mozarteum kwam dirigeren, waarvan ik inmiddels de eerste fluitist was. En na mijn vestiging in Nederland heb ik hem verschillende malen ontmoet en met hem gesproken. Dit was altijd zeer inspirerend omdat onze gesprekken gingen meestal om relevante zaken. Niet alleen over musicus zijn maar ook over levensvragen. Vijfenvijftig jaar collegiale omgaan hebben wij op deze manier dit jaar mogen vieren.

Waarom is Graf een voorname held onder de fluitisten?

Hij is een van de zeer schaarse notabele fluitisten die zich als kunstenaar weet te ontpoppen. Dit gebruik van de tegenwoordige tijd is heel bewust, want de fluitist die ik hoorde toen ik vijftien was heeft zich voortdurend weten te ontwikkelen naar de allerhoogste kunst van interpretatie.

De registratie van dit proces is te volgen door het luisteren van zijn platen en cd-opnamen, door zijn publicaties te bestuderen, door interviews in vakbladen en – voor de gelukkige onder ons – door zijn concerten en lessen gedurende zijn lang professioneel leven te hebben meegemaakt. Een fascinerende avontuur die ik warm kan aanbevelen aan iedereen die zich voor goed musiceren interesseert.

Het is fantastisch dat Graf met zo veel bezieling en deskundigheid les geeft en dat hij zijn kennis zo wijselijk weet over te brengen. Voorbij zijn kennelijk de jaren van haast en ongeduld. Reflectie heeft de overhand genomen alsmede openheid voor uitwisselen van gedachten. Zijn lessen zijn steeds rijker en genuanceerder en zijn aanwijzingen doeltreffender. Een bijna duizelingwekkende ervaring om dit mee te maken.

Gisteren stond Graf nog zelf te spelen voor een publiek van fluitisten na vier uur intensief les te geven. Hij stelde samen een voorbeeldig conceptueel programma. Tussen Mozart in de hoeken bevond zich Lili Boulanger in het midden. Daartussen alterneerde hij solo fantasieën van Telemann met stukken uit de Tierkreis van Stockhausen.

De fluitist die ik hoorde overrompelde me opnieuw, net zoals vijfenvijftig jaar geleden. Deze keer niet alleen door het instrumentale kunnen, maar vooral door de nuancering die zijn spel meer en meer sterk karakteriseert en hem uniek maakt. En hij was gisteren weer muzikaal dieper ingegaan op de materie dan, ter vergelijking, zijn recital in Amsterdam zes jaar geleden.

Graf houdt het creatief proces voortdurend gaande en is onophoudelijk dorstig naar kennis.

Daarom is hij een superieur voorbeeld van kunstenaarschap.

Als je 86 jaar bent geworden en dit allemaal elke dag waar kunt blijven maken, ben je ongetwijfeld een uitverkorene.

Hulde, maestro Graf!

Gepost op 1 februari 2015

Fluit & Helden
Tags Fluitspel, Kunstenaarschap, Peter-Lukas Graf